Dişi Kedilerde Kısırlık

Dişi kedilerde çeşitli nedenlere bağlı olarak hamile kalamama ve yavru alamama haline kısırlık denir. Ancak kediler de kısırlık daha nadir görülür.

Kısırlık; doğmasal ve edinsel nedenlere bağlı olarak geçici veya kalıcı olarak şekillenebilir. Bazen hamile kalmış ve doğum yapmış bir dişide bile edinsel nedenlere bağlı olarak kısırlık şekillenebilir.

Sonradan oluşan kısırlıkların tedavi ile giderilme olasılığına karşın doğmasal olan kısırlıkların giderilmesi pek mümkün değildir.

Kısırlık sebeplerini aşağıdaki gibi gruplandırabiliriz;

Dişi genital organlarında yapısal veya işlevsel bozukluklar
Hastalıklar
Beslenme
çevresel faktörler

Dişi genital organlarında yapısal bozukluklar

Doğmasal veya edinsel olarak şekillenebilir. Bu bozukluklar anatomik olarak dişi genital organlarında gelişmiş arazlardır ve genital organlarda normal yapının bozulmasına bağlı olarak çoğunlukla fonksiyonel bozukluklar da gelişmiştir.

Dişi kedilerde infertiliteye neden olabilen ancak nadir görülen kalıcı hymen ve tek kornu olması gibi doğmasal anomalilerde yavru almak çok enderde olsa görülebilir.

Dişi kedilerde nadir olarak görülen hermaphroidismus da bir infertilite sebebidir. Operatif olarak ve hormonal tedavi ile tek cinsiyetli hale getirilebilir ancak yavru almak pek mümkün değildir.

Ovariumdaki gelişim bozuklukları ,ovaryumların tek veya iki taraflı olmaması, ovaryumların gelişmemesi gibi anomalilerde kısırlığa neden olabilir. Ancak ovarium kistleri dişi kedilerde kısırlığın nedenleri arasında , görülme olasılığı en yüksek olan infertilite nedeni olarak sayılabilir. Kedilerde ovarium kistleri genellikle tek taraflı şekillenir. Metastaz özelliği olmamasına karşın klinik belirtilerin geç görülmesine bağlı olarak geç tespit edilir ve operatif olarak ovariohysterectomi yapılarak tedavi yöntemi tercih edildiğinden kalıcı bir infertiliteye neden olur.

Dişi genital organlarında işlevsel bozukluklar

Çoğunlukla kalıcı olmayan ve uygun tedavilerle yavru alma olasılığı yüksek olan fonksiyonel bozukluklardır. Ancak ovariumla ilgili anomalilere bağlı olarak geliştiklerinde kalıcı bir infertiliteye de neden olabilirler. Örneğin ovariumların olmamasına bağlı olarak yumurta üretiminin yokluğu kalıcı bir infertilite nedenidir.

Östrusun olmaması , düzensizliği gibi seksüel siklus ile alakalı bozukluklar infertilite nedenleri arasında sayılabilir. Ancak kedilerde, sık östrus nedeniyle hormon uygulamaları ve buna bağlı olarak ovaryum kistleri, pyometra ve metritis şekillenmesine bağlı infertilite en sık görülen olgudur.

Ovaryumdaki yapısal bozukluklar, özelliklede kistik ovaryum nedeniyle ovulasyonun olmaması da infertilite nedenlerinden birisidir.

Vulva, vagina ve uterustaki her türlü yapısal değişiklik çiftleşmeye engel olacağından direkt olarak kısırlık nedenleri olarak sayılabilir. Uygun bir tedavi ile giderilebilirler ve yavru almak mümkün olabilir.

Genital Hastalıklar, genital kanalı etkileyerek infertiliteye neden olabilirler. Ancak genellikle medikal tedavilere cevap verirler ve uzun süreli uygun tedaviler sonrasında yavru olmak mümkün olabilir.

Enfeksiyöz karakterli vulvitis, vajinitis ,metritis ve pyometra gibi hastalıklar infertiliteye neden olabileceği gibi Toxoplasma gondi enfeksiyonları nedeniyle de kısırlık oluşabilir.

Yine uterus mukozasında enfeksiyonlar sonucu meydana gelen hasarlara bağlı olarak yavrunun implante olamaması söz konusudur ancak kediler de sıklıkla yavruların mumifikasyonu , masserasyonu ve buna bağlı infertilite şekillenme olasılığı daha yüksektir.

Beslenme ve çevresel faktörler

Dişilerin fertilite yeteneğini etkileyen nedenlerden biridir. Aşırı beslenme, fazla kilolar, proteince fakir gıdalarla beslenme dişilerde fertiliteyi olumsuz etkileyen faktörlerdir. Dişilerde aşırı kilo veya ileri derecede zayıflığında ovulasyon yeteneğini düşürdüğü bilinmektedir.

Bazı dişiler görünürde hiç bir neden olmadığı halde erkek kediyi kabul etmeyebilir. Bu durum sadece o erkek kedi ile ilgili olabileceğinden başka bir erkek seçmek durumun çözümü için faydalıdır. Ayrıca dişiler kendi ortamlarında daha rahat olacağından mekan değişikliği gibi bir nedenle çitleşmeyebilirler

Dişi Kedilerde Kısırlık